Wielu przedsiębiorców budzi się z ręką w nocniku, gdy komornik zajmuje konto firmowe. Tymczasem symptomy kryzysu są widoczne zazwyczaj na 6-12 miesięcy wcześniej. Ignorowanie ich to najczęstsza przyczyna upadłości polskich firm.
W tym artykule przeanalizujemy sytuację Twojej firmy pod kątem prawnym i ekonomicznym. Dowiesz się, kiedy masz obowiązek działać i jakie masz opcje ratunku.
Definicja niewypłacalności (Art. 11 Prawa Upadłościowego)
Zanim przejdziemy do sygnałów miękkich, musimy spojrzeć na twarde prawo. Zgodnie z art. 11 Prawa Upadłościowego, dłużnik jest niewypłacalny, jeżeli utracił zdolność do wykonywania swoich wymagalnych zobowiązań pieniężnych.
Domniemanie prawne: Domniemywa się, że dłużnik utracił zdolność do wykonywania swoich wymagalnych zobowiązań pieniężnych, jeżeli opóźnienie w wykonaniu zobowiązań pieniężnych przekracza trzy miesiące.
Jeśli masz faktury przeterminowane o 90 dni – w świetle prawa jesteś w strefie zagrożenia.
Tabela Diagnostyczna: Zdrowa Firma vs Firma w Kryzysie
Sprawdź, w której kolumnie znajduje się Twój biznes:
| Obszar | Firma Zdrowa | Firma Zagrożona (Wymaga Restrukturyzacji) |
|---|---|---|
| Płatności | Regulowane na bieżąco lub z małym poślizgiem. | Wybiórcze płacenie (np. tylko netto, bez VAT i ZUS). |
| Relacje z Bankiem | Dostęp do linii kredytowej, brak monitów. | Wypowiedziane limity, telefony z windykacji bankowej. |
| ZUS/US | Brak zaległości. | Układy ratalne lub zaległości powyżej 30 dni. |
| Kapitał Obrotowy | Wystarcza na zakup towaru. | Brak środków na towar = brak sprzedaży = brak zysku. |
| Windykacja | Brak. | Pierwsze pisma przedsądowe, e-sąd (EPU). |
5 Czerwonych Flag – Szczegółowa Analiza
1. Trwała utrata płynności (Zatory Płatnicze)
To nie jest sytuacja, gdy jeden klient spóźni się z przelewem. Mówimy o stanie, w którym suma wpływów w miesiącu jest stale niższa niż suma kosztów stałych i rat. Przedsiębiorcy często ratują się wtedy faktoringiem lub drogimi pożyczkami pozabankowymi, co tylko zaciska pętlę.
Rozwiązanie: Jeśli spirala zadłużenia już trwa, jedynym wyjściem jest oddłużanie firm, czyli renegocjacja warunków spłaty.
2. Zaległości w ZUS i Urzędzie Skarbowym
To najgroźniejszy sygnał. Długi publicznoprawne są egzekwowane najszybciej (egzekucja administracyjna). Urząd Skarbowy może zablokować konto bez wyroku sądu. Jeśli finansujesz działalność pieniędzmi, które powinny trafić do ZUS – jesteś na krawędzi.
3. Rosnące koszty obsługi długu (Rolowanie)
Bierzesz kredyt, żeby spłacić kredyt? To klasyczna pętla zadłużenia. W pewnym momencie obsługa odsetek pochłonie całą marżę Twojej firmy.
4. Paraliż decyzyjny i stres zarządu
Kryzys ma też wymiar psychologiczny. Jeśli boisz się odbierać telefony z nieznanych numerów i listów poleconych, tracisz zdolność do racjonalnego zarządzania.
Ważne: Nieodbieranie listów to najgorsza strategia. Wyroki zapadają zaocznie, uprawomocniają się, a Ty tracisz szansę na obronę.
5. Wypowiadanie umów przez kontrahentów
Gdy dostawcy wstrzymują dostawy "na kredyt" i żądają przedpłat, Twój łańcuch dostaw pęka. Bez towaru/surowców nie wygenerujesz przychodu, by spłacić stare długi.
Co robić? Plan Działania Krok po Kroku
Jeśli zidentyfikowałeś u siebie przynajmniej 2 z powyższych sygnałów, musisz działać natychmiast. Masz dwie główne drogi:
- Restrukturyzacja Sądowa: Pozwala zablokować egzekucje, chronić umowy i zredukować długi. Dowiedz się więcej o postępowaniu restrukturyzacyjnym.
- Wniosek o Upadłość: Jeśli na ratunek jest za późno, musisz chronić siebie przed odpowiedzialnością karną i majątkową. Sprawdź, jak wygląda bezpieczna upadłość.
Nie czekaj na komornika. Im wcześniej zareagujesz, tym więcej majątku uratujesz.
